تبیین الگوی حکمرانی فناوری‌های نوظهور در ایران(مطالعه موردی: فناوری نانو)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حکمرانی مدرسه عالی شهید بهشتی

2 عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور

چکیده

حکمرانی فناوری در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است و محققان از آن برای تببین و توصیف توسعه فناوری استفاده کرده‌اند. هدف پژوهش حاضر تبیین حکمرانی نانو فناوری در ایران است. برای این منظور، تبیین نحوه مشارکت در حکمرانی فناوری نانو؛ تبیین سازوکار (نحوه) اداره حکمرانی فناوری نانووتبیین کارکرد‌های هدف در حکمرانی نانو مورد تبیین قرار گرفته است. این تحقیق از منظر رویکرد تحقیق قیاسی، ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ استراتژی یک پژوهش مطالعه تک موردی جزءنگر است. در این پژوهش برای جمع‌آوری داده از گزار‌ش‌های عملکرد، اسناد سیاستی، مصاحبه نیمه ساختاریافته، پرسشنامه و مشاهده مستقیم استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تحلیل روند، تحلیل محتوا و آمار توصیفی استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که ترتیبات حکمرانی نانو فناوری در ایران عمدتاً در «سطح ملی» و با سبک مشارکت «حاکمیت مطلق دولت» و «کورپوریسم» صورت پذیرفته است. همچنین در بیش از پنجاه‌درصد موارد از مکانیسم «مبتنی بر بازار» استفاده کرده، تمایل به «تمرکز در قدرت» داشته و در بیش از هفتاد درصد موارد از رویکرد «منعطف در اجرا» برخوردار بوده است. همچنین ترتیباتی که «ضمانت اجرایی» داشته‌اند، سهم کمتری را به نسبت ترتیبات بدون ضمانت اجرا به خود اختصاص داده‌اند و کارکرد‌های «مقبولیت بخشی» و «تأمین و تسهیل منابع» سهم بیشتری را نسبت به سایر کارکرد‌ها در تأثیرپذیری از ترتیبات حکمرانی این حوزه داشته است.
نتایج این تحقیق باعث خواهد شد ضمن اینکه درک بهتری از چگونگی حکمرانی فناوری‌ نانو در ایران حاصل شود و همچنین در توسعه سایر فناوری‌ها مورداستفاده قرار بگیرد.

کلیدواژه‌ها