جایگاه تفویض استانی در الگوی مطلوب سیاست گذاری برنامه درسی در نظام آموزش‌و‌پرورش ایران (یک مطالعه کیفی)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دکتری برنامه ریزی درسی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران ، ایران

چکیده

سیاست‌گذاری برنامه درسی روند انتخاب و جایگذاری ارزش‌های جامعه در برنامه‌درسی و همچنین پالایش این ارزش‌ها جهت حضور یا عدم حضور در برنامه‌درسی است.هدف این پژوهش طراحی الگوی تفویض استانی سیاست‌گذاری برنامه‌درسی برای نظام آموزش‌و پرورش ایران می‌-باشد.این پژوهش جزء تحقیقات کیفی از طریق تحلیل‌محتوای‌کیفی با رویکرد اشتراوس و کوربین است. داده‌ها از طریق تحلیل اسناد‌ و مصاحبه نیمه‌ساختار یافته با 11 نفر از سیاست‌گذاران برنامه‌درسی در سالتحصیلی 1399-1398جمع‌آوری گردید.جامعه‌آماری متشکل از دو گروه متخصصان دانشگاهی، دارای تجربه سیاست‌گذاری و اسناد سیاست‌گذاری برنامه‌درسی ایران و مقالات مرتبط با حوزه سیاست‌گذاری برنامه‌درسی‌بود. شیوه انتخاب مشارکت‌کنندگان از میان متخصصان ، نمونه‌گیری گلوله ‌برفی بود.6 سند اصلی سیاست‌گذاری برنامه‌درسی ایران‌ به‌عنوان نمونه اسناد داخلی و با جستجوی عبارات سیاست برنامه درسی و سیاست گذاری برنامه درسیcurriculumpolicy)&curriculum policy making)درپایگاه‌های اطلاعاتی (ERIC,Google scholar، SAGE، WIELY،TAYLOR&FRANCIES) بدست آمد.با‌توجه‌به ارتباط به بحث سیاست برنامه درسی در نظام آموزش‌وپرورش،120 مقاله مورد بررسی قرار گرفت.ابزار پژوهش، مصاحبه نیمه‌ساختار یافته بر اساس تکنیک 5w1hو فرم تحلیل اسناد بود. روایی محتوایی مصاحبه با‌استفاده‌از نظر5 نفر از متخصصین تعلیم و تربیت تایید گردید. داده‌ها طی فرایند کدگذاری، نام‌گذاری،مقوله‌بندی و تحلیل گردید. جهت تحلیل‌اولیه داده‌های کیفی از نرم افزار 2018 Maxqdaاستفاده‌شد.اعتبار‌یافته‌ها با استفاده از روش‌ارزیابی لینکلن و گوبا تایید‌گردید. الگوی-سیاست‌گذاری برنامه‌درسی برای نظام آموزش‌و پرورش‌ایران با اولویت تصمیم سازی استانی در سه بعد رسمی ، فنی و محتاطانه و سه‌سطح supra، macro و microطراحی شد.نتایج نشان داد تفویض استانی سیاست‌گذاری برنامه‌درسی در نظام آموزش‌و‌پرورش ایران دارای 4 مولفه سیاست‌گذاری در خصوص اهداف برنامه‌درسی، فرصتهای یاددهی و یادگیری،محتوای سیاست‌ها و ارزشیابی سیاست‌ها است.با‌توجه‌به‌یافته‌ها برای اصلاح سیاست-های برنامه‌های‌درسی ایجاد چرخه فعال با هدف پایش و بهسازی چرخه نیاز است. این یافته‌ها با تبیین فرایندسیاست‌گذاری برنامه‌درسی در نظام آموزش‌و‌پرورش ایران جهت تحقق سیاست بوم شناختی برنامه‌درسی در ایران می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها