چالش های نوپدید تغییر حکمرانی ستادی به حکمرانی استانی و محلی در فضای سیاست گذاری؛ (با نگاهی به وضعیت تعالی و توانمندسازی حکمرانی محلی در استان های شمالغرب کشور)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای مدیریت دولتی (گرایش HRM)، مربی گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد واحد ارومیه، ارومیه، ایران

2 دکترای مدیریت دولتی، دانشیار گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد واحد قزوین، قزوین، ایران

3 مربی. گروه معارف اسلامی. واحد ارومیه. دانشگاه آزاد اسلامی. ارومیه. ایران

چکیده

نظام حکمرانی هم امکان رشد و توسعه دارد و هم می ­تواند در روند توسعه کژکارکردی، تأخیر و اختلال ایجاد کند. بدین معنی که چالش­ های حکمرانی می­تواند هر کدام از بخش ­های چهارگانه سیاست ­گذاری کشور را منحرف و اهداف متعالی را از دسترس خارج کند. سیاست‌گذاری، کارکرد اساسی دولت و فرایند مداخله به­منظور دستیابی به نتایج و تحقق چشم‌انداز سیاسی آن است. مطالعه در فضای سیاست‌گذاری به‌دنبال توصیف و تبیین سیاست‌گذاری دولت‌ها و چگونگی تأثیر و ایجاد تغییر در شیوه حکمرانی و البته بدنه دولت است؛ لذا لزوم تبیین و یا بررسی چیستی و چرایی این چالش­ ها در فضای سیاست گذاری محسوس است. هدف از این نوشتار در یک مطالعه به روش علمی ـ مروری، نگاهی اجمالی به مسائل مطرح ­شده از دید متفکران و صاحب­نظران پانل و اندیشکده ­های حکمرانی و نیز بررسی چالش­ های نوپدید و ارائه راه‌حل‌ها در راستای تغییر حکمرانی ستاد مرکزی یا متمرکز به حکمرانی استانی و غیرمتمرکز است. هم­چنین این مطالعه مترصد است به­ صورت مستند نگاهی مختصر به وضعیت تعالی و توانمندسازی حکمرانی محلی در استان ­های شمال غرب کشور (استان آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، قزوین، زنجان و اردبیل) داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


آرایی، وحید و طحان‌پور، سمیه (1400). چگونگی مردمی‌سازی و تحول در حکمرانی با تأکید بر توسعه پایدار، حکمرانی متعالی، 2 (7): 52 ـ 32.
اطلس مناطق محروم کشور (1396). سطح‌بندی و پهنه‌بندی مناطق محروم کشور و مزیت‌های نسبی این مناطق، تهران: ایران.
امینی شاد، علی؛ منوریان، عباس و امیری، مجتبی (1398). طراحی الگوی حکمرانی خوب در شهرداری تهران، آینده پژوهی مدیریت، ش 118: 22 ـ 1.
بدیعی ازنداهی، مرجان؛ واثق، محمود؛ ملک‌محمدی، حمیدرضا و عالم، ریحانه (1398). حکمرانی در قرن 21 و چالش‌های پیش روی آن، فصلنامه آمایش سیاسی فضا، 1 (3): 187 ـ 180.
برک‌پور، ناصر و اسدی، ایرج (1388). گذار از مدیریت شهری به حکمروایی شهری، تهران: انتشارات دانشگاه هنر.
حاجی‌حسینی، حجت‌اله و کریم‌میان، زهره (1398). فرایند سیاستگذاری و حکمرانی علم، فناوری و نوآوری، فصلنامه علمی ـ پژوهشی سیاست علم و فناوری، ویژه­نامه جامع سیاست علم، فناوری و نوآوری، 11(2): 86 ـ 77.
حوزه حکمرانی شهروندی (1398). چالش‌ها و راهکارهای عمده حکمرانی محلی در ایران: 17 ـ 1.
دوله، فاطمه؛ سیف‌اللهی، سیف‌اله و زنجانی، حبیب‌اله (1398). مطالعه زمینه ­ها و موانع شکل­ گیری حکمرانی خوب در ایران معاصر، فصلنامه علمی ـ پژوهشی علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، 13(2): 154 ـ 123.
رضابیگی ثانی، راضیه (1402). روزنامه همشهری.
شیرعلی، ابراهیم؛ شهبازی، مهدی(1393). مطالعه جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر فقدان نهادینگی حکومت محلی در شهر تهران (مطالعه موردی شورایاری محله‌ها)، نشریه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 2(4): 569 ـ 547.
صمدی فروشانی، مرضیه؛ کیهان‌پور، محمدجواد و شکرخدایی، فرشید (1401). تحلیل سیستم حکمرانی شبکه‌ای توسعه پایدار مناطق محروم کشور، حکمرانی و توسعه، 2(1): 102 ـ 77.
کاظمی، جلیل (1400). چگونگی مردمی‌سازی حکمرانی در حوزه مدیریت شهری یا روش‌هایی برای پایه‌گذاری حکمرانی مردمی در شهر تهران، مجموعه مقالات سومین همایش ملی و اولین همایش بین‌المللی حکمرانی متعالی، تهران: مدرسه عالی حکمرانی شهید بهشتی: 12 ـ 1.
کشیشیان سیرکی، گارینه (1400). تحول در حکمرانی محلی دولت ایران: مطالعه موردی هوشمندسازی شهر تهران، حکمرانی متعالی، 2 (7): 88 ـ 53.
لشگری تفرشی، احسان (1397). تکوین حکمرانی متمرکز در ایران از منظر جغرافیای سیاسی در سده معاصر، فصلنامه دولت‌پژوهی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه یزد، 14(16): 72 ـ 39.
مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی (1400). مسائل ‌نظام‌ حکمرانی‌ از ‌دیدگاه‌ اندیشکده‌ها: 109 ـ 1.
مصلح، عرفان و سلیمی، غلامرضا (1400). مسائل حکمرانی و حکمرانی مسائل، حکمرانی متعالی، 2 (7): 23 ـ 10.
الوانی، مهدی (1388). حکمرانی خوب شبکه­ای از کنشگران جامعه مدنی، مجله مدیریت توسعه و تحول، 1: 5 ـ 1.
یاری حصار، ارسطو (1390). شورایاری رویکردی نو به مدیریت محلی، مشهد: انتشارات به نشر.
Reference
https://moi.ir
https://rc.majlis.ir
https://tabrizu.ac.ir
https://newspaper.hamshahrionline.ir
Kapucu, N. & Garayev V. (2016). Structure and network performance: horizontal and vertical networks in emergency management. Administration & Society, 48(8), 931-96.
Pittman, J., & Armitage, D. (2019). Network governance of land-sea social-ecological systems in the Lesser Antilles. Ecological Economics, 157, 61-70.