بازتولید هویت اسلامی برای حکمرانی متعالی؛تحلیل سازکار های رتوریک مداحان و سخنرانان مذهبی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکتری میدریت راهبردی فرهنگی دانشگاه عالی دفاع ملی. تهران ایران.

2 استادیار، گروه مدیریت راهبردی فرهنگی، دانشکده مدیریت راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

3 دکتری مهندسی سیستم های فرهنگی، دانشگاه جامع امام حسین (ع). تهران. ایران

4 دانشیار، گروه مدیریت راهبردی فرهنگی، دانشکده مدیریت راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران. ایران

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی نقش سخنرانان مذهبی و مداحان در پیوند هویت اسلامی با حکمرانی متعالی و واکاوی سازکارهای رتوریک تأثیرگذار بر این فرایند، با بهره‌گیری از «روش نظریه داده‌بنیاد»، داده‌ها را از طریق مصاحبه با 35 خطیب و مداح و مشاهده میدانی از هیئت‌های مذهبی، گردآوری و در قالب الگوی پارادایمی (شرایط علّی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها) شناسه‌گذاری کرد. یافته‌ها نشان از وجود سه گسست ساختاری در حوزه نظریه ـ عمل حکمرانی، پراکندگی رتوریک و تهدید مشروعیت دارد که نیاز به بازتولید هویت اسلامی را ایجاب می‌کند؛ راهبردهای تحقق‌بخش این هدف شامل روایت‌پردازی الگومحور (بازخوانی سیره حکومتی ائمه)، درونی‌سازی ارزش‌ها (تبدیل عدالت به شاخص ارزیابی حکمرانان) و گفتمان‌سازی پیونددهنده (اتصال مفاهیم دینی به مسائل روز) است که موفقیت آن‌ها به مهارت سخنرانان در فقه حکمرانی و حمایت نهادی متکی است. نتیجه‌گیری این پژوهش حاکی است که به‌کارگیری نظام‌مند این سازوکارها به همسویی هویت و حکمرانی منجر می‌شود و الگوی بومی حکمرانی‌ را تولید می‌کند، درحالی‌که غفلت از این ‌رویکرد می‌تواند بحران مشروعیت را تشدید کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات