نقش تمرکززدایی مالی در مهار تورم در سطح استان‌ها

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

گروه اقتصاد، دانشگاه اراک

چکیده

تورم و نوسانات آن یکی از مهمترین مشکلات جاری اقتصاد ایران به شمار می‌رود. تورم اثرات زیان‌بار اقتصادی-اجتماعی دارد و نوسانات آن از طریق ایجاد نااطمینانی به عنوان یکی از عوامل محدود کننده رشد اقتصادی به شمار می‌آید. در سال‌های گذشته برنامه‌ها و سیاست‌های متنوعی برای مهار تورم تدوین و به کار گرفته شده است. ادبیات نظری و تجربی اقتصادی، تمرکززدایی مالی را به عنوان یک ابزار موثر در ثبات‌بخشی به اقتصاد و ایجاد توازن منطقه‌ای توصیه می‌کند. بر این اساس تمرکززدایی مالی از طریق افزایش کارایی، اثربخشی، پاسخگویی و استفاده از منابع و امکانات منطقه‌ای می‌تواند بر کاهش هزینه‌های تولید و افزایش بهره‌وری و به تبع آن بر کنترل قیمت تاثیرگذار باشد. بنابراین، هدف اصلی پژوهش بررسی تاثیر تمرکززدایی مالی بر تورم در استان‌های ایران است. بدین منظور از داده‌های مربوط به سال‌های 1384-1399 استفاده شده و ضرایب با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته برآورد شده‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که رابطه منفی و معناداری میان شاخص تمرکززدایی و تورم وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


احمدی، علی‌اکبر؛ رستمی‌نیا، محمداسماعیل و غیبی، علیرضا (1395). اثر توسعه مالی بر توزیع درآمد در کشورهای منتخب در حال توسعه و کشورهای توسعه‌یافته با روش گشتاورهای تعمیم‌یافته GMM. فصلنامه اقتصاد مالی، 10 (36): 32 ـ 15.
احمدی، مرضیه و علیخان گرگانی، روح‌الله (1400). تمرکززدایی مالی تعادل عمومی و توسعه منطقه‌ای در ایران (مطالعه موردی: استان‌های ایران). فصلنامه پژوهش‌های اقتصاد، 21 (1): 180 ـ 147.
باجلان، علی­اکبر؛ کریمی پتانلار، سعید و جعفری صمیمی، احمد (1395). اثر تمرکززدایی مالی بر تورم در ایران: کاربردی از الگوی رگرسیون انتقال هموار تابلویی. مدلسازی اقتصادسنجی، 2(1): 32 ـ 9.
خداوردی سامانی، مریم؛ علیزاده، محمد و فطرس، محمدحسن (1400). بررسی تأثیر تمرکززدایی مالی بر کارایی ارائه خدمات آموزشی در استان‌های ایران طی سال‌های 1385 ـ 1379: رهیافت اقتصادسنجی فضایی، فصلنامه مدلسازی اقتصادسنجی، 21: 177 ـ 147.
سامتی، مرتضی؛ رنانی، محسن و معلمی، مژگان (1386). تمرکززدایی و منافع تشکیل دولت‌های محلی از منظر افزایش کارایی، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 78: 151 ـ 123.
علیزاده، محمد؛ فطرس، محمدحسن و گل‌خندان، ابوالقاسم (1398). اثر تمرکززدایی مالی بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران، پژوهش‌های اقتصادی ایران، 24(79): 105 ـ 67.
علیزاده، محمد (1389). اثر تمرکززدایی مالی بر رشد اقتصادی ایران، رساله دکترا، دانشگاه مازندران.
فرزین‌وش، اسدالله و غفاری‌فر، محمد (1385). بررسی تأثیر تمرکززدایی مالی بر رشد و ثبات اقتصادی در ایران، مجله تحقیقات اقتصادی، 77: 26 ـ 1.
فرزین‌وش، اسداله؛ صادقی شاهدانی، مهدی و غفاری‌فرد، محمد (1388). تمرکززدایی مالی و عملکرد اقتصادی آن، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، ۱۷ (۴۹): ۴۰ ـ 19.
محمدی، نریمان (1400). تمرکززدایی مالی و توسعه منطقه‌ای در برنامه‌های توسعه کشور، فصلنامه پیشرفت و توسعه استان کرمانشاه، 2: 105 ـ 82.
محمدی، نریمان (1399). تمرکززدایی مالی در برنامه‌های توسعه و تأثیر آن بر رشد اقتصاد منطقه‌ای ایران (رهیافت تحلیل مؤلفه‌های اصلی)، رساله دکترای رشته اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی اراک.
مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی (1381). تمرکززدایی، ملزومات سیاست‌گذاری و قانونی آن. دفتر سیاسی معاونت پژوهشی، شماره 6548.
Arellano, M. & Bond, S. (1991).  Some tests of specification for panel data: Monte Carlo evidence and an application to employment equations.  Review of Economic Studies, 58, 277-297.
Arellano, M. & Bover, O. (1995). Another look at the instrumental variable estimation of error-components models. Journal of Econometrics, 68, 29-51.
Baltagi, H.B. (2009). Econometric Analysis of Panel Data. Published by Wiley Press.vol1, 28-35.
Blundell, R. & Bond, S. (1998). Initial conditions and moment restrictions in dynamic panel data models.  Journal of Econometrics, 87, 115-143.
Ezcurra, R & Pascual, P. (2008). Fiscal decentralization and regional disparities: evidence from several European Union countries. Environment and Planning, 40, 1185 – 1201.
Martinez-Vazquez, J. & Macnab, R.M. (2006). Fiscal Decentralization, Macro-stability and Growth, Hacienda Publica Espanola, Institutode Economia Publica, 179(4), 25-49.
Oates, W. E. (1973). Fiscal Decentralization and Economic Development. National tax journal, 46(2), 237-243.
Prud'homme, R. (1995). The Dangers of Decentralization. The World Bank Research Observer, 10(2), 201-220.
Rodríguez-Pose, A. & Gill, N. (2004). Is there a global link between regional disparities and devolution? Environment and Planning, 36, 2097-2117.
Rodriguez-Pose, A. and Ezcurra, R (2011). Is fiscal decentralization harmful for economic
growth? Evidence from the OECD countries. Journal of Economic Geography, 11, 619–
643.
Shah, A. (2006). Fiscal Decentralization and Macroeconomic Management. International Tax Public Finance, 13(4), 437-462.
Tiebout, C. (1956). A pure theory of local expenditures. The Journal of Political Economy, 64 (5), 416-424.