پیامدهای تمرکززدایی از سازمان‌های حمایتی ایران بر پایۀ مسئولیت اجتماعی شرکتی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار مدیریت راهبردی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

مسئولیت اجتماعی شرکتی نمایان‌گر تعهد مدیران شرکت‌ها، کارخانه‌ها و کسب و کارها به اقدامات داوطلبانه‌ای است که منفعت عمومی را به همراه دارد. هدف این تحقیق بررسی پیامدهای تمرکززدایی از سازمان‌های حمایتی ایران بر پایۀ مسئولیت اجتماعی شرکتی- استانی بود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیت کیفی و از نظر مسیراجرا نظریۀ داده بنیاد با رویکرد نظام‌مند استراوس و کوربین است. نمونه‌آماری تحقیق شامل جمعی از مدیران و کارکنان سازمان‌های حمایتی، اساتید و پژوهشگران دانشگاهی و همچنین مدیران و کارکنان شرکت‌ها، کارخانه‌ها و کسب و کارها بودند که بصورت نمونه گیری هدفمند/قضاوتی انتخاب شدند. نتایج بررسی داده‌های دست اول در سه فاز مختلف، ولی به هم پیوسته، از طریق کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی نشان داد که شش مقوله‌ تعالی سازمانی، توانمند شدن افراد تحت پوشش، تقویت مشروعیت نظام جمهوری اسلامی ایران، پیشرفت اقتصادی، پیشرفت فرهنگی-اجتماعی و بقای شرکت‌ها و کارخانه‌ها بخشی از پیامدهای تمرکززدایی از سازمان‌های حمایتی ایران بر پایۀ مسئولیت اجتماعی شرکتی- استانی هستند. از این‌رو، شناخت پیامدهای احصا شده می‌تواند، ضمن ترسیم وضعیت مطلوب سازمان‌های حمایتی پس از تمرکز زدایی، درک عمیق تری را نسبت به اهمیت تنظیم‌گری روابط بین ذی نفعان سازمان‌های حمایتی ایران بر مبنای ارزشها و هنجارهای حکمرانی متعالی در ایجاد مسؤلیت پذیری اجتماعی ایجاد کند.

کلیدواژه‌ها


استراوس، آنسلم و کوربین، جولیت (1390). اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویه‌ها و روش‌ها، ترجمه بیوک محمدی، چاپ سوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
اصلانی، بهنیا و خواجه­سروی، غلامرضا (1401). کارامدی نظام جمهوری اسلامی ایران و بحران مشروعیت. ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران، 5(1): 372 ـ 354.
اطاعت، جواد و موسوی، سیده زهرا (1389). تمرکززدایی و توسعه پایدار در ایران، پژوهشهای جغرافیای انسانی، 42(1): 106 ـ 89.
پرپنچی، سید ابوالفضل (1394). تبیین نقش سرمایه اجتماعی در توانمندسازی مددجویان تحت پوشش کمیته امداد؛ مطالعه موردی مددجویان تحت پوشش کمیته امداد شهرستان بهارستان، کنفرانس بین‌المللی علوم انسانی، روانشناسی و علوم اجتماعی.             https://civilica.com/doc/436432
حسن­زاده ثمرین، تورج و مقیمی، سید محمد (1389). اثر سرمایه اجتماعی بر تعالی سازمانی. مطالعات مدیریت راهبردی، شماره 3.
دانایی­فرد، حسن؛ بوستانی، حمیدرضا؛ شاکری، ساناز و ذکی، مهدی (1399). مضمون‌کاوی مسئولیت اجتماعی سازمان از دیدگاه آیات و روایات: دلالت‌هایی برای دانشگاه‌های جامعه اسلامی. فصلنامۀ علمی مطالعات منابع انسانی، 10(4): 145 ـ 118.
دانایی­فرد، حسن و اسلامی، آذر (1390). ساخت نظریه بی­تفاوتی سازمانی: کاربرد استراتژی­پژوهی داده­بنیاد در عمل. تهران: دانشگاه امام صادق علیه­السلام.
دفتر مطالعات و پژوهش کمیته امداد امام خمینی(ره) (1400). گزارش اینفوگرافیک 62 طرح پژوهشی، تهران: مرکز برنامه‌ریزی و پژوهش، دفتر دفتر مطالعات و پژوهش، دفتر مرکزی کمیته امداد امام خمینی(ره).
رازقی، نادر و لطفی خاچکی، بهنام (1397). تحلیل جامعه‌شناختی چالش‌های بقا و پایداری سازمان‌های مردم‌نهادِ فعال در حوزه آسیب‌های اجتماعی؛ با تأکید بر رابطه آنها با دولت، جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، 5(11): 128 ـ 97.
زارعی، یعقوب (1395). سنجش برخی شاخص‌های توسعۀ اجتماعی در مناطق روستایی (مورد مطالعه: استان هرمزگان). برنامه‌ریزی رفاه و پیشرفت اجتماعی، 8(28): 235 ـ 199.
ذوالفقاری، محمدحسین (1400). ارائه مدل خدمات فقرزدایی بدون وابستگی در کمیته امداد امام خمینی(ره)، تهران: مرکز برنامه‌ریزی و پژوهش، دفتر دفتر مطالعات و پژوهش، دفتر مرکزی کمیته امداد امام خمینی(ره).
سامتی، مرتضی؛ فرهمند، شکوفه و موسوی، مریم (1393). تحلیل اثرات تمرکززدایی مالی بر ارتباط متقابل رشد و توزیع عادلانه‌ی منابع مالی در استان‌های ایران (۱۳۸۰ ـ ۱۳۸۶). پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، ۱۴ (۳): ۲۲ ـ 1.
صنوبر، ناصر و حیدریان، بهنام (1391). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها در ایران، جامعه،شناسی اقتصادی و پیشرفت، 1(1): 89 ـ 71.
عزتی، یونس؛ حقیقتیان، منصور و مؤذنی، احمد (1398). مطالعه جامعه‌شناختی رابطه سرمایه اجتماعی با توسعه فرهنگی، فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی، 14(38): 37 ـ 64.
علی­مرادی، ظهیر (1398). بررسی پیامدهای خودگردانی محلی استان‌های جمهوری اسلامی ایران. دولت­پژوهی، 5(17): 57 ـ 95.
قادری، فرزاد؛ پاک­مرام، عسگر؛ قالیباف اصل، حسن و بحری ثالث، جمال (1398). ارائه مدلی برای بقای شرکت‌ها در بازار سرمایه ایران: برآزش مدل «پوتانگ»، راهبرد مدیریت مالی، 7(4): 151 ـ 171.
کاظمی پور، شهلا (1398). جایگاه برنامه‌ریزی در پیشرفت اجتماعی ایران، همایش الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت، دوره 8؛ 1398/03/22 - 1398/03/23 (22 صفحه ـ از 275 تا 296).
مطیعی، صدیقه و زیاری، رضا (1396). پیشرفت اقتصادی، سومین کنفرانس بین­المللی مدیریت، تجارت و پیشرفت اقتصادی. بازیابی در:                                       https://civilica.com/doc/686600
مکیان، سید نظام­الدین؛ کربلایی بادی، فریبا و بهرامی، فرشته (1400). سرمایۀ اجتماعی و رشد اقتصادی مطالعۀ مقایسه‌ای بین کشورهای با سرمایۀ اجتماعی بالا و کشورهای با سرمایۀ اجتماعی پایین، سیاست‌های راهبردی و کلان، 9(33): 209 ـ 184.
میرسپاسی، ناصر؛ معمارزاده، غلامرضا و عالم تبریز، اکبر (1391). شناسایی معیارهای تعالی سازمانی در بخش دولتی، فصلنامه مدیریت پیشرفت و تحول، 1391(11): 6 ـ 1.
نیکرو، فردین و قاسیمه، رحیم (1393). اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر خودکفایی و توانمندسازی مددجویان کمیته امداد بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی AHP، دومین کنفرانس بین­المللی مدیریت چالشها و راهکارها، شیراز. بازیابی در:                               https://civilica.com/doc/378684
Anas, M. A. (2018). Social Entrepreneur: A ‘Coin’Fundraising Model for Social Organizations. KnE Social Sciences.
Baranova, V., Kulinich, T., Dutchak, O., Zvonar, V., & Denyshchenko, L. (2021). Development of corporate social responsibility in business as a factor of fiscal decentralization. Journal of Eastern European and Central Asian Research (JEECAR), 8(3), 411-424.
Buchta, K., Jakubiak, M., Skiert, M., & Wilczewski, A. (2018). University social responsibility–theory vs. practice. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (520), 22-33
Du, S., Bhattacharya, C. B., & Sen, S. (2011). Corporate social responsibility and competitive advantage: Overcoming the trust barrier. Management Science, 57(9), 1528-1545.
Fukuyama, F. (1999). Social capital and civil society. Conference Agenda conference@imf.org. https://www.imf.org/external/pubs/ft/seminar/1999/reforms/fukuyama.htm
Gyves, S., & O'Higgins, E. (2008). Corporate social responsibility: an avenue for sustainable benefit for society and the firm?. Society and business review.
Hillebrand, B., & Biemans, W. G. (2003). The relationship between internal and external cooperation: literature review and propositions. Journal of Business Research, 56(9), 735-743.
Isufaj, M. (2014). Decentralization and the Increased autonomy in Local Governments. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 109, 459-463.
Liao, C., Zhu, Y., & Liao, X. (2015). The role of internal and external social capital in crowdfunding: Evidence from China. Revista de cercetare si interventie socialâ, 49, 187-204.
McCallum, S. Y., Forret, M. L., & Wolff, H. G. (2014). Internal and external networking behavior: An investigation of relationships with affective, continuance, and normative commitment. Career Development International.
Ritchie, J. & Lewis, J. (2003). Qualitative research practice: a guide for social science student and researcher. London: SAGE publication
Schmid, H. (2002). Relationships between organizational properties and organizational effectiveness in three types of nonprofit human service organizations. Public Personnel Management, 31(3), 377-395.
Spreitzer, G.M. (1995). Psychological Empowerment in the Workplace: Dimensions, Measurement, and Validation'', Academy of Management Journal, Vol. 38 No. 5, pp: 1442-65.