نسبت حکمرانی و پایداری امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

چکیده

یکی از اساسی‌ترین وظایف حکومت‌ها در مورد شهروندان و جامعۀ مردم کشورها تأمین امنیت ملی است. امنیت به عنوان بستری برای زندگی، رشد و پیشرفت انسان‌ها در عرصه‌های مختلف، امری ضروری بوده و با توجه به ارتباطات پیچیده میان مؤلفه‌های مؤثر بر ابعاد امنیت ملی، پایداری امنیت ملی به عنوان راهی برای تأمین امنیت ملی حال و آینده مدنظر حکومت‌ها قرار گرفته است. همچنین الگوی «حکمرانی‌خوب» که مبنای سنجش وضعیت حکمرانی میان کشورها از سوی برنامۀ توسعۀ سازمان ملل در قالب 8 شاخص معرفی شده، و به نوعی با امنیت ملی پایدار دلالت کارکردی دارد، گزینه‌ای است که از سوی محقق انتخاب شده تا رابطه‌اش با پایداری امنیت ملی بررسی گردد. برهمین اساس محقق موضوع خود را نسبت «حکمرانی متعالی‌(خوب)» و «پایداری امنیت ملی ج.ا.ایران»، انتخاب نموده است. هدف اصلی تحقیق، شناخت رابطۀ حکمرانی‌ متعالی و پایداری امنیت ملی ج.ا.ایران، است. روش تحقیق از نظر نوع هدف، کاربردی-توسعه‌ای و از نظر رویکردی، توصیفی- تحلیلی می‌باشد. گردآوری اطلاعات به روش‌ کتابخانه‌ای و پرسش‌نامه است. داده‌های این تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردیده است. جامعۀ آماری 130 نفر و حجم نمونه برابر فرمول کوکران 69 نفر و پایائی پرسش‌نامه از روش تکرار آزمون و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 89/0 از طریقSPSS تأیید شده است. در نتیجه‌گیری، مشخص شد میان حکمرانی‌خوب و پایداری امنیت ملی در ج.ا.ایران، رابطه‌ای معنادار، مستقیم، متقابل و دو سویه وجود دارد، به‌گونه-ای که پایداری امنیت ملی ج.ا.ایران، در پایداری حکمرانی‌خوب در ج.ا.ایران، رابطه‌ای مستقیم و متقابل دارد.

کلیدواژه‌ها


قرآن کریم.
نهج البلاغه (1389)، ترجمه محمد دشتی، چاپ اول، قم: نشر مشرقیین.
اکبری، سارا؛ فیله‌کش، مریم و تقوی، سید محمدعلی (1395). تأملی در باب حکمرانی متعالی برای تحقق زندگی مطلوب در سیره امام علی (ع)، دوفصلنامه سیاسی، 8 (1).
آرایی، وحید (1400). حکمرانی خوب، چاپ دوم، تهران: انتشارات فرهیختگان دانشگاه.
بابالیان، مجید و رادبین، علیرضا (1393). پژوهشهای اجتماعی اسلامی، 20 (101).
بدخشان، مهدی (1399). نقش امنیت پایدار در حکمرانی‌خوب، مجموعه مقالات برگزیده اولین همایش ملی حکمرانی اسلامی، جلد ششم، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
برومند، شهزاد و همکاران (1387). امنیت اقتصادی در ایران و چند کشور منتخب (مطالعه تطبیقی)، مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
بیک‌زاده، جعفر و قربانی، صابر(1396). حکمرانی‌خوب چیست؟ نشریه حسابداری- مدیریت و اقتصاد با رویکرد پویایی اقتصاد ملی، ملایر: دانشگاه آزاد اسلامی.
پورسعید، فرزاد (1392). فرهنگ توصیفی اصطلاحات، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
حاجیانی، ابراهیم؛ پورسعید، فرزاد؛ فاضلی، نعمت ا...؛ مرادی، داوود؛ پروین، ستار؛ پویافر، محمد‌رضا و دیگران (1397) اعتراضات و ناآرامی‌های دی‌ماه1396، تحلیلها و برآوردها، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
ربیعی، علی (1387). مطالعات امنیت ملی(مقدمه‌ای بر نظریه‌های امنیت ملی درجهان سوم)، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امورخارجه، چاپ چهارم، مقدمه کتاب.
زرقانی، سید هادی؛ سجاسی قیداری، حمدالله و موسوی، سیده زهرا (1395). درامدی بر مهاجرت و امنیت، تهران: انجمن ژئوپلیتیک ایران، چاپ اول.
شایگان، فریبا (1391). امنیت پایدار از دیدگاه مقام معظم رهبری (مدظله­العالی)، فصلنامه آفاق امنیت، شماره چهاردهم، تهران: انتشارات ناجا.
شریف‌زاده، فتاح و قلی­پور، رحمت‌اله (1382). حکمرانی‌خوب و نقش دولت، فصلنامه فرهنگ مدیریت.
صالحی ­امیری، سیدرضا و افشاری نادری، افسر(1390). مبانی نظری و راهبردی مدیریت ارتقای امنیت اجتماعی و فرهنگی در تهران، فصلنامه راهبرد، 20 (59).
علائی، حسین (1391). امنیت پایدار در سند چشم­انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه راهبرد دفاعی، انتشارات دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، 10 (39).
عموزاد خلیلی، سجاد؛ علویان، مرتضی و جعفری، علی‌اکبر (1399). تأثیر حکمرانی متعالی از بعد سیاسی بر امنیت ملی در بین اقوام «با تاکید برقوم ترکمن»، مجموعه مقالات برگزیده اولین همایش ملی حکمرانی اسلامی، جلد پنجم، تهران: انتشارات دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
عیوضی، محمدرحیم؛ مرزبان، نازنین و صالحی، معصومه(1396). از بررسی حکمرانی‌خوب تا الگوی حکمرانی پایدار، فصلنامه راهبرد، 85.
فتاحی، سجاد و قاسمی، روح‌ا... (1397). پایداری ملی و سیستم‌های حکمرانی (ایران و مسئله پایداری)، تهران: مرکز بررسی‌های ریاست جمهوری.
فیروزآبادی، حسن (1391). «امنیت پایدار در مکتب امام خمینی(ره)»، تهران: انتشارات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
کریمی‌مله، علی (1391). تأملی نظری در نسبت حکمرانی‌خوب وامنیت ملی، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال پانزدهم، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی، 15 (4).
لک‌زایی، نجف و مهری، علی (1392). ولایت ماندگار، امنیت پایدار، فصلنامه امنیت ملی، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی، 2 (7).
لک‌زائی، نجف (1399). امنیت متعالیه، چاپ دوم، قم: انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
مرادیان، محسن (1385). درامدی بر ابعاد و مظاهر تهدیدات، تهران: انتشارات مرکز آموزش شهید صیاد شیرازی.
مرادیان، محسن ( 1388). تهدید و امنیت (تعاریف و مفاهیم)، تهران: انتشارات مرکز آموزش شهید صیاد شیرازی.
مرادیان، محسن (1389). مبانی نظری امنیت، تهران: انتشارات دانشکده فارابی.
ملک‌شاهی، مجتبی؛ کشیشیان‌سیرکی، گارینه و حسنی­­فر، عبدالرحمن (1400). وضعیت حکمرانی‌خوب و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران (1397-1390)، فصلنامه علمی جامعه­شناسی سیاسی ایران، تهران: انتشارات انجمن جامعه شناسی سیاسی ایران، 4 (4).
موسوی خمینی (ره)، روح ا... (1369). صحیفه نور، جلد 9، 16، 21، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
میدری، احمد و خیرخواهان، جعفر (١٣٨٣). حکمرانی‌خوب بنیان توسعه، چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
هداوند میرزائی، مهراب؛ گراوند، علی‌قربان؛ مختاری‌نژاد، حمید و ملاشاهی، علیرضا (1400). امنیت ملی، شهر و صلح‌آمیزترین روش دفاعی، چاپ اول، تهران: انتشارات طیف‌نگار.
هنرور، جمال‌الدین (1398). مفاهیم پایه‌ای امنیت در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و زیست محیطی، تهران: انتشارات رهروان پویش.
Abbott, C. and Marsden, S. (2008), Tigers and Dragons: Sustainable Security in Asia and Australia, London Singapore, Oxford Research Group and the Singapore Institute of International Affairs.
Al-Rodhan, Nayef RF (2009), The Three pillars of Sustainable National Security in a Transnational World, Geneva Centre for Security Policy.
http://www.American progress.org/issues/2008 /06/sustainable_security.html
Smith, Gayle (2008):
Stowe, Kenneth(1992), Good piano won’t play bad music, Administrative reform and Good Governance, public Administration. VOL, 70
United Nations Development Programme(UNDP) (1997), Governance For Sustainable Human Development, presen at:
www.Undp-pogar.Org /publications/governance/ goodgov.pdf