توانمندسازی بازوی دولت در حکمرانی متعالی از منظر تمرکززدایی و توسعه حکمرانی استانی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 گروه هوافضا، دانشکده مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 مدیر زائرین غیر ایرانی حرم مطهر امام رضا علیه السلام

3 استادیار علوم سیاسی دانشگاه اراک

4 کارشناس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های کشاورزی شهرداری مشهدُ مشهدُ ایران

چکیده

در عصر جهانی‌شدن و حکمرانی جهانی، نظریه‌های حکمرانی خوب به‌صورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد و تجانس‌نداشتن و همخوانی آن با شاخص‌های فرهنگی و سیاسی جوامع اسلامی، اندیشمندان اسلامی را برآن داشت که به تبیین مفهوم حکمرانی متعالی و مؤلفه‌های آن بر ساختارهای یک حکومت با الگوگیری از سیره حکومت‌داری نبوی و سبک زندگی مفاخر بپردازند. در این جستار، ابتدا «حکمرانی متعالی و حکمرانی خوب» و مؤلفه‌های آن با روش «توصیفی ـ تحلیلی» بررسی خواهد شد؛ سپس در گام بعد «تأثیرات تمرکززدایی بر شاخص‌های اقتصادی و فرهنگی در فضای تقسیمات سیاسی کشور و چگونگی کارکرد آن در توانمندسازی دولت به‌منظور دستیابی به حکمرانی متعالی» با رویکرد تجزیه و تحلیل داده‌های آماری مورد پژوهش قرار می‌گیرد. سرانجام چشم‌اندازی بر مبنای تجزیه و تحلیل روندها برای اولویت‌بندی مدیریت و سیاست‌گذاری راهبردی در این حوزه ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


نهج‌البلاغه. ترجمه محمد دشتی، انتشارات مؤسسه فرهنگی تحقیقی امیرالمومنین(ع).
آرایی، وحید (1388). حکمرانی خوب مشابه آرمان نظارت و ارزیابی، گزارش، شماره 6: 49.
جاسبی، جواد و نفری، ندا (1388). طراحی الگوی حکمرانی خوب بر پایه سیستم‌های نظریه باز، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال چهارم، شماره 16: 117 ـ 85.
حسینی تاش، سید علی و واثق، قادرعلی (1393). حکمرانی خوب و ارائه حکمرانی شایسته بررسی و شاخص‌های این دو از دیدگاه امیرالمؤمنین علی(ع)، مجله اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، سال سوم، ش 8: 28 ـ 7.
دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام و دانشگاه آزاد اسلامی، مجموعه مقالات سومین همایش ملی از سلسله همایش‌های تخصصی چشم انداز «حاکمیت و دولت شایسته در ایران 1404»، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری: 115.
رحمت‌الهی، حسین؛ آقامحمدآقایی، احسان و شیراوند، مهران (1394). نقش تمرکززدایی کامل در تحقق دولت محلی کارآمد، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 39: 70 ـ 57.
رضایی‌زاده، جواد (1385). حقوق اداری(1)، تهران: نشرمیزان.
رهنورد، فرج‌الله (1388). مؤلفه‌ها و ابعاد مدیریت دولتی مطلوب برای تحقق چشم انداز1404، مجمع تشخیص مصلحت نظام، کمیته نظام اداری و مدیریت: 2.
زارعی، محمد حسین (1383). حکمرانی خوب، حاکمیت و حکومت در ایران، مجله تحقیقات حقوقی، پاییز و زمستان 1383، شماره 40: 158.
زاهدی، شمس السادات (1387). توسعه پایدار، تهران: انتشارات سمت.
زرقانی، سیدهادی و احمدی، ابراهیم (1395). حکمرانی خوب در دولت‌های محلی: تمرکززدایی، فصلنامه دولت پژوهی، سال پنجم، شماره 19: 138 ـ 107.
شمس، عبدالحمید (1396). نظری بر سازماندهی حکمرانی محلی در ایران؛ چالش‌ها و راهکارهای حقوقی ـ اداری، فصلنامه مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، دوره 9، شماره 2.
صانعی، مهدی (1385). حکمرانی خوب مفهومی نو در مدیریت دولتی، مجله تدبیر، شماره 178: 26.
کایر، آنه مته (1386). حکمرانی (مفاهیم کلیدی)، ترجمه ابراهیم گلشن و علی آدوسی، تهران: انتشارات مؤسسه آموزش عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی: 3.
میدری، احمد (1383). حکمرانی خوب، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی: 6.
میدری، احمد و خیرخواهان، جعفر (1383). حکمرانی خوب بنیان توسعه، دفتر بررسیهای اقتصادی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی: 26.
نادری قمی، محمد مهدی (1390). حکمرانی خوب معرفی و نقدی اجمالی، مجله اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، ش 1: 93 ـ 69.
نقیبی مفرد، حسام (1389). حکمرانی مطلوب در پرتو جهانی‌شدن حقوق بشر، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
ویسی، هادی (1392). درآمدی بر دولت محلی، تهران: انتشارات سمت.
ویسی، هادی (1394). مفاهیم و نظریه‌های جغرافیای سیاسی در ایران، تهران: انتشارات سمت.
Byrne, T (1986), Local Government in Britain, Pelican Books.
Chibba, Michael (2009). Governance and Development: The current Role of Theory.
Fishman, R & Robertaa, G, (2002), “Decentralization and Corruption: Evidence across Countries”, Journal of Public Economics, Vol. 83, No. 3.
Jones, M, (1988), “Restructuring the Local State: Economic Government or Social Regulation”, Political Geography, Vol. 17, No. 8.
Kaufmann, D., Kraay, A., & Mastruzzi, M. J. W. b. p. r. w. p. (2003). Governance matters III: Governance indicators for 1996-2002. (3106).
Pierre ,Jon . Peters, B.Guy.(2005). Governing Complex Societies:Trajectories and Scenarios ,Palgrave.
Policy and Practice. World Economics, 10(2), 79- 108.