تاثیر ظرفیت های اجتماعی و فرهنگی اقوام بر امنیت ملی از منظر حکمرانی خوب(با تاکید بر قوم ترکمن استان گلستان)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه مازندران-دانشکده حقوق و علوم سیاسی

2 دانشیار دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام

3 دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

حکمرانی خوب در سه دهه اخیر به‌شدت مورد توجه پژوهشگران علوم اجتماعی بوده ‌است. براساس جدیدترین تعریف بانک جهانی، حکمرانی خوب، در اتخاذ سیاست‌های پیش‌بینی‌شده، آشکار و صریح دولت، دیوانسالاری شفاف، پاسخگویی دستگاه‌های اجرایی در برابر فعالیت‌های خود، مشارکت فعال مردم در کارهای اجتماعی و سیاسی و نیز برابری همه افراد در برابر قانون، تبلور می‌یابد. به‌طور کلی می‌توان گفت که حکمرانی خوب، تمرین مدیریت (سیاسی، اقتصادی، ...) منابع کشور، برای رسیدن به اهداف تعیین‌شده است. این تمرین دربر گیرنده راهکارها و نهادهایی است که افراد و گروه‌های اجتماعی از طریق آن، توانایی دنبال‌کردن علایق و حقوق قانونی خود را باتوجه به محدودیت‌ها داشته باشند. به‌منظور ایجاد حکمرانی خوب در جوامع، ابعاد توسعه باید مورد توجه قرار گیرد، که یکی ابعاد توسعه، بعد فرهنگی و اجتماعی است. لازمه ایجاد حکمرانی خوب در جوامع با اقوام گوناگون (مانند ایران)، شناخت فعالیت فرهنگی و اجتماعی اقوام است. این مقاله با روش اسنادی ـ کتابخانه‌ای و رویکرد توصیفی ـ تحلیلی در نظر دارد تا به این پرسش پاسخ دهد که ظرفیت‌های فرهنگی و اجتماعی قوم ترکمن مؤثر بر امنیت ملی از دید حکمرانی خوب کدام است؛ بعد از شناخت این شاخص‌ها در راستای اصلاح آن، مواردی پیشنهاد می‌شود. بر اساس یافته‌های پژوهش آن دسته از ویژگی‌های حکمرانی خوب که قوم ترکمن می‌تواند به‌واسطه برخورداری از آنها به عملکردهای فرهنگی و اجتماعی مطلوبی دست پیدا کند عبارت است از: حاکمیت قانون، مسئولیت‌پذیری دولت، عدالت فرهنگی و پاسخگویی دولت.

کلیدواژه‌ها


امام خامنه ای، سید علی. بیانات، درس خارج فقه درباره تقلید لهجه قومیت‌ها، 31/01/1389.
امام خامنه ای، سید علی. بیانات، در جمع مردم استان کردستان در میدان آزادی سنندج، 22/02/1388.
امام خامنه ای، سید علی. بیانات، در دیدار استادان و دانشجویان کردستان، 27/02/1388.
امام خامنه ای، سید علی. بیانات، در دیدار اعضای شورای تأمین استان‌ها، 25/11/1379.
امام خامنه ای، سید علی. بیانات، در دیدار با روحانیون دفتر نمایندگی ولی فقیه در امور اهل سنت سیستان و بلوچستان، 27/08/1370.
امام خامنه ای، سید علی. بیانات، در دیدار برگزیدگان استان کردستان، 24/02/1388.
امام خامنه ای، سید علی. بیانات، در دیدار بسیجیان استان فارس، 14/02/1387.
امام خامنه ای، سید علی. بیانات، در دیدار جوانان استان اصفهان، 12/08/1380.
امام خامنه ای، سید علی. بیانات، در دیدار رؤسای سه قوه، کارگزاران نظام و شخصیت‌های خارجی شرکت‌کننده در کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، 13/05/1375.
امام خامنه ای، سید علی. بیانات، در دیدار کارگزاران نظام به مناسبت عید سعید فطر، 21/11/1375.
امام خامنه ای، سید علی. بیانات، در دیدار کارگزاران نظام، 21/09/1380.
امام خامنه ای، سید علی. بیانات، در دیدار مردم استان کردستان در میدان آزادی سنندج، 22/02/1388.
امام خامنه ای، سید علی. بیانات، در دیدار مردم سقز، 29/02/1388.
امام خامنه ای، سید علی. بیانات، در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام، 19/04/1379.
امام خامنه ای، سید علی. بیانات، در میدان صبحگاه ستاد نیروی مقاومت بسیج، 02/06/1384.
امام خامنه ای، سید علی. پیام به مناسبت آغاز به کار هفتمین دوره ی مجلس شورای اسلامی، 07/03/1383.
امام خامنه ای، سید علی. پیام به مناسبت برگزاری کنگره ی عظیم عبادی سیاسی حج، 04/02/1375.
امام خامنه ای، سید علی. پیام نوروزی به مناسبت حلول سال، 1386.
اداره کل مطالعات کشاورزی (1392).
اسکندری، محمدرضا (1394). شبکه­ های اجتماعی؛ ترفندی برای تهدید امنیت ملی، برگرفته از: http://www.farsnews.com
برادران‌ شرکا، حمیدرضا و سعید ملک‌الساداتی (1387). حکمرانی خوب کلید توسعه آسیای جنوب غربی، فصلنامه راهبرد، شماره 48.
بهرامی، زهرا و سیدعباس عراقچی (1396). تهدیدات جدید امنیتی رژیم صهیونیستی، مجله سیاست دفاعی. شماره 98 (زمستان): 162 ـ 127.
بوزان، باری (1378). مردم، دوان و هراس، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
بوزان، باری (1390). مردم، دولتها و هراس، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
بوگولیوبف (1358). فرش‌های ترکمن، ترجمه ناز طباطبایی، تهران: موزه فرش ایران.
بیگدلی، محمدرضا (1369). ترکمن‌های ایران، تهران: انتشارات پاسارگاد.
پورعزت، علی‌اصغر (1387). مبانی دانش اداره دولت و حکومت، تهران: انتشارات سمت.
جرجانی، موسی (1394). ایرانیان ترکمن، تهران: انتشارات پژوهش‌های فرهنگی.
جهاد کشاورزی استان گلستان (1394).
حمیدی، یونس (1395). جایگاه امنیت غذایی در تأمین امنیت ملی کجاست؟، اندیشکده تبیین.
خالقی، امیرحسین (1395). تعامل دولت و ذی‌نفعان توسعه، روزنامه دنیای اقتصاد، 22 بهمن.
خانی، علی (1383). نظریه­های امنیت، مقدمه‌ای بر طرح‌ریزی دکترین امنیت ملی، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر تهران.
روحانی، حسن (1391) امنیت ملی و نظام اقتصادی ایران، تهران: نشر مجمع تشخیص مصلحت نظام.
سازمان گردشگری و میراث فرهنگی استان گلستان (1395).
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری (1395).
شاه‌آبادی، ابوالفضل و نیلفروشان، نیما (1392). تأثیر حکمرانی بر رشد بیکاری کشورهای منتخب توسعه‌یافته و در حال توسعه، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال 21، بهار: 164 ـ 147.
شریفیان‌‌ثانی، مریم (1380). مشارکت شهروندی، حکمرانی  شهری و مدیریت شهری، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 8: 162 ـ 141.
عبداله‌خانی، علی (1392). نظریه‌های امنیت مقدمه‌ای بر دکترین امنیت ملی، تهران: مؤسسه فرهنگی ابرار معاصر ایران.
عسگری، محمود (1383). درآمدی بر اقتصاد سیاسی امنیت ملی، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 1: 49 ـ 31.
عموزاد خلیلی، سجاد (1395). قوم ترکمن و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. بابلسر، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران.
کنعانی، محمد امین (1379). ایرانیان ترکمن نگاهی به گذشته و حال، فصلنامه مطالعات ملی. شماره 4 (زمستان): 102 ـ 81.
گلی، امین اله (1366). تاریخ سیاسی و اجتماعی ترکمن‌ها، تهران: نشر علم.
نامعلوم (نویسنده) (1383). دستاوردهای انقلاب اسلامی از دیدگاه امام خمینی(ره)، مجله حصون، شماره 2.
نگین‌تاجی، زریر؛ حسینی، هومان و کیانی، آذین (1390). شاخص‌های اقتصادی و امنیت ملی ایران، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی، شماره 9: 209 ـ 193.
هفته‌نامه اقتصاد گلستان (1392). چهارشنبه هشتم آبان، شماره 432.
وثوق زمانی، ابولفتح (1362). آشوراده و هرات دو کمینگاه استعمار، تهران: نشر گویا.
ونکی، سعید (1388). نقش اقتصاد در تأمین امنیت ملی، مجله تازه‌های اقتصاد، شماره 74: 63 ـ 45.
Abdellatif, Mohamad (2003), Good Governance and its Relationship to Democracy and Economic Development, Ministry of Justic Republic of Korea, pp. 1-27.
Barro, Robert (1991), "Economic Growth in a Cross Section of Countries", Quarterly Journal of Economics, pp. 407-433.-
Buzan, B. and Waever, O. (1998) Liberalism and Security: The Contradictions of the liberal leviathan, Copenhagen Peace Research Institute, April 1998, available in: http://www.ciaonet,org/ wps/ bub02/bub02.html.
Irons, W.G. (1969) The Yomut Turkmen: A Study of Kinship in a PastoralSociety. Ph. D.Dissertation, University of Michigan.
Kaufmann, Danial (2010), "The World Wide Governance Indicators: Methodology and Analytical Issues", The World Bank Development Ressarch Group Macro economics and Growth Team September.
Kymlica, C. (2002) Multicultural citizenship: An Interdiction, Oxford University Press.
Moller, B. (2000) The concept of security: the pro and cons of Expansion and Contraction, Available at: www. Ciaonet.org.article/ security.
Plumptre, Tim and Jhon Graham (1999), "Governance and Good Governance: International andAboriginal Perspectives", Institute on Governance, December 3.
Sapru, R.K. (2006), Administration Theories and Management Thought, Delhi, Pubihshed by Prentice Hall of India.
Stiglitz, J. (1986), Economics of the Public Sector, Edition2, at: http://www.norton&co.inc.