تبیین راهبرد مصرف فرهنگی در دولت اسلامی (بر اساس تحلیل گفتمان اندیشه‌های امامین انقلاب اسلامی ایران در حوزه مصرف فرهنگی)

نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته فرهنگ وارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) تهران

2 استاد تمام دانشکده معارف اسلامی وفرهنگ وارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) تهران

چکیده

امروزه شاهدیم که در تمامی کشورها، برای امر مصرف فرهنگی برنامه­ریزی می­کنند، به این معنا که دولت­ها با سیاست­هایی که اتخاذ می­کنند، درصدد این هستند تا بتوانند، الگوی مصرف فرهنگی مختار خویش را در تمامی سطوح جامعه گسترش دهند. این سیاست­ها ممکن است بر پایه‌ی نظام ارزشی و هنجاری، یا بر اساس تولید و بازتولید متن دین در عرصه فرهنگ و یا ایدئولوژهای طبقه حاکم باشد. از هر رویکردی که به مقوله‌ی مصرف فرهنگی نگاه بیاندازیم درمی­یابیم که فهم این­که در یک جامعه سیاستمداران و حکمرانان جامعه چگونه به مصرف فرهنگی نگاه می­کنند، امریست کاملاً ضروری. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و پیگیری مقدمات تشکیل حکومت اسلامی در ایران طبیعتاً اندیشه‌ی رهبران دینی این حکومت به عنوان مهمترین منابع فکری در تحلیل گفتمان این انقلاب محسوب می‌شوند و از این حیث که همواره توسط این رهبران آرمان این انقلاب تمدن‌سازی بیان گشته است و می‌دانیم هسته‌ی اصلی تمدن‌سازی فرهنگ‌سازی و هسته‌ی اصلی فرهنگ‌سازی، تفکرسازی می‌باشد، پس ناچاریم برای اندیشه‌ورزی در هر حوزه‌ی تمدنی، تفکری و یا فرهنگی به این اندیشه‌ها رجوع کنیم و از راه تحلیل این گفتمان، استخراج دال مرکزی و عناصر اصلی این گفتمان به نتایج مطلوب نظری خویش دست یابیم. در تحقیق پیش رو که پارادایم کیفی بر آن حاکم است، بر اساس مراحل پنجگانه‌ی «روش تحلیل گفتمان پدام» و بر مبنای دیدگاه «فهم نظام پویای اندیشه‌ی ولی» منطبق بر الگوی «متفکرمحوری»، سعی در استخراج و تبیین عناصر و دال‌های گفتمانی امامین انقلاب اسلامی و نهایتاً تبیین الگوی گفتمانی آن‌ها در حوزه‌ی مصرف فرهنگی داریم.

کلیدواژه‌ها